VIỆT NAM GIẢI MÃ THÀNH CÔNG TÍN HIỆU ĐỊNH VỊ GALILEO

Hoàng Tú

Trải qua hơn 50 năm xây dựng và phát triển, trường Đại học Bách Khoa Hà Nội (ĐHBKHN) luôn giữ vị trí là một trường đại học kỹ thuật hàng đầu của cả nước. Sứ mạng của Đại học Bách khoa Hà Nội là đem lại cho xã hội và cộng đồng các lợi ích với chất lượng tốt nhất từ các hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và dịch vụ, góp phần đắc lực vào công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước, giữ gìn an ninh quốc phòng và phát triển Hệ thống Giáo dục Đại học Việt Nam. Điều đó càng được khẳng định hơn nữa khi vừa qua nhóm nghiên cứu phát triển bộ thu định vị đa hệ thống SDR Navisoft của Trung tâm quốc tế nghiên cứu và phát triển công nghệ định vị sử dụng vệ tinh (NAVIS), thuộc Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội đã tiếp nhận và giải mã thành công tín hiệu định vị của các vệ tinh đầu tiên thuộc Hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu Galileo của Liên minh Châu Âu. Đây là bước đột phá mới của ngành kĩ thuật Việt Nam.

Vậy Galileo là gì? Mà tại sao nó lại quan trọng như vậy? Theo tôi được biết Hệ thống định vị Galileo là một hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu (GNSS) được xây dựng bởi Liên minh châu Âu (EU). Galileo khác với GPS của Mỹ và GLONASS của Liên bang Nga ở chỗ nó là một hệ thống định vị được điều hành và quản lý bởi các tổ chức dân dụng, phi quân sự.

Hệ thống định vị Galileo nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với GPS và GLONASS. Tuy nhiên ngày nay do sự phổ biến của công nghệ cũng như thiết bị, GPS gần như vẫn là sự lựa chọn duy nhất, nhưng về bản chất đây là hệ thống định vị phục vụ cho mục đích quân sự dưới sự quản lý trực tiếp của Bộ Quốc phòng Mỹ, vì thế nó không cung cấp đảm bảo độ chính xác và tin cậy của dịch vụ định vị dân dụng. Một một vài hoàn cảnh có xung đột xảy ra, GPS có thể ngừng cung cấp dịch vụ dân dụng. Chính vì vậy nếu hệ thống Galileo được phát triển thì thế giới sẽ có nhiều sự thay đổi đáng kể và đó là những sự thay đổi thể hiện sự tiến bộ của nhân loại trong lĩnh vực thông tin.

"Vì thế, năm 2003, EU xây dựng hệ thống vệ tinh mang tên Galileo khắc phục nhược điểm mà GPS gặp phải. Galileo hứa hẹn mang đến cho người sử dụng dịch vụ định vị với độ chính xác và tin cậy cao", ông Lã Thế Vinh, phó giám đốc Trung tâm Quốc tế Nghiên cứu Phát triển Công nghệ định vị sử dụng vệ tinh (NAVIS) nói.

Vị trí xác định bởi bộ thu Navisoft do NAVIS phát triển sử dụng dịch vụ định vị mở Galileo E1 Open Service (ăng-ten thu nhận tín hiệu đặt trên nóc toà nhà Thư viện Tạ Quang Bửu, trong khuôn viên Đại học Bách Khoa Hà Nội). Ảnh:NAVIS.

Hệ thống trên dự kiến hoàn thành năm 2020, với chùm quỹ đạo gồm 27 vệ tinh. Đến nay, hệ thống Galileo có 4 vệ tinh đang hoạt động trên quỹ đạo, với hai vệ tinh phóng lên vào trung tuần tháng 10 năm ngoái. Các vệ tinh này phục vụ cho giai đoạn kiểm thử trên quỹ đạo (In-Orbit Validation) của hệ thống. Theo nguyên lý, để sử dụng dịch vụ định vị cung cấp bởi hệ thống Galileo đòi hỏi bộ thu phải tiếp nhận tín hiệu của ít nhất 4 vệ tinh trên tại cùng thời điểm.Ngày 27/3 vừa qua, từ 9h15 đến 11h, lần đầu tiên cả 4 vệ tinh thử nghiệm PFM, FM2, FM3, FM4 cùng xuất hiện trên bầu trời Hà Nội và phát đi các bản tin định vị tiêu chuẩn của dịch vụ mở Galileo E1 Open Service.

Nhóm nghiên cứu đang tiến hành giải mã tín hiệu Galileo

Việc trở thành nhóm nghiên cứu đầu tiên tại châu Á công bố thành công việc sử dụng dịch vụ định vị Galileo có ý nghĩa quan trọng đối với Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nói riêng và đối với Việt Nam nói chung, trong việc làm chủ và phát triển các giải pháp định vị đa hệ thống, giúp nâng cao độ chính xác, độ tin cậy của dịch vụ định vị và đặc biệt giảm sự phụ thuộc vào hệ thống định vị riêng lẻ.

Có thể nói việc giải mã thành công tín hiệu Galileo là bước ngoặt lớn đối với lĩnh vực thông tin nước ta. Đó là bước nhảy lớn đối với ngành khoa học-kĩ thuật của Việt Nam. Bước nhảy có vị trí quyết định làm cho cả thế giới phải khâm phục và có cái nhìn mới về trình độ khoa học-kĩ thuật của Việt Nam. Chúng ta phải chứng tỏ cho cả thế giới biết Việt Nam tuy là một nước nhỏ bé nhưng không hề đơn giản.

Theo kế hoạch, hệ thống Galileo bắt đầu cung cấp dịch vụ định vị vào năm 2015, và hoàn thành năm 2020. Hi vọng hệ thống Galileo sẽ tiếp tục phát triển và ứng dụng rộng rãi trong thực tế. Chúc cho ngành khoa học kĩ thuật của nước ta ngày càng có nhiều đột phá và thành công hơn nữa.

(Bài viết có sử dụng tài liệu từ một số nguồn Internet)